Γραμματική

Αυτοπαθή ρήματα (dönüşlü eylemler)

► Αυτοπαθή είναι τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου επιστρέφει άμεσα σε αυτό. Στα τούρκικα προέρχονται μόνο από μεταβατικά ρήματα (geçişli eylemler) και ο τρόπος σχηματισμού των αυτοπαθών ρημάτων είναι ο εξής:

Αν η ρίζα του μεταβατικού ρήματος τελειώνει σε φωνήεν, μετά τη ρίζα βάζουμε -n.
süslemek – süslenmek
yıkamak – yıkanmak
korumak – korunmak

Αν η ρίζα του μεταβατικού ρήματος τελειώνει σε σύμφωνο, μετά τη ρίζα βάζουμε -in (-ın, ün, -un). Το φωνήεν της συλλαβής καθορίζεται από την αρμονία των φωνηέντων.
soymak – soyunmak
dövmek – dövünmek
giymek – giyinmek

Ρήματα που η ρίζα τους τελειώνει σε -en ή -an θεωρούνται αυτοπαθή.
beğenmek
utanmak
gücenmek

Ρήματα που η ρίζα τους τελειώνει σε -ne ή -na θεωρούνται αυτοπαθή.
esnemek
çiğnemek
kaynamak

◊ Παραδείγματα:
Fatma taranıyor = η Φατμά χτενίζεται.
Tehlikeden korununuz = Φυλαχτείτε απ’ τον κίνδυνο.

 

► Προσοχή, γιατί σε κάποια ρήματα ταυτίζεται η παθητική φωνή με την αυτοπαθή διάθεση, όταν και οι δύο σχηματίζονται με το επίθημα -(i)n:

Oda süslenmiş = Το δωμάτιο στολίστηκε (το στόλισε κάποιος) – παθητική φωνή.
Bahar süslenmiş = Η Μπαχάρ στολίστηκε (η ίδια στόλισε τον εαυτό της) – αυτοπαθές ρήμα.

Σχολιάστε...