Πώς μεταφράζουμε την έκφραση “eski çamlar bardak oldu“; – “περασμένα μεγαλεία” – “περσινά ξινά σταφύλια” Για περισσότερες λεπτομέρειες & συζητήσεις μπείτε στη ομάδα “Μιλάμε για τα τουρκικά” στο facebook.
Συντάκτης: tourkika.com
Εμφατικός αναδιπλασιασμός (pekiştirme)
Ένας τρόπος στην τουρκική γλώσσα για να δώσουμε έμφαση σε επίθετα (κυρίως) είναι με την προσθήκη μιας ή δυο συλλαβών στην αρχή της λέξης. Η συλλαβή που προστίθεται είναι παρόμοια με την πρώτη συλλαβή της αρχικής λέξης. Δεν υπάρχει γενικός κανόνας σχηματισμού του φαινομένου αυτού, αν και στον παρακάτω πίνακα περιλαμβάνονται σχεδόν όλες οι λέξεις …
Προσδιορισμός ουσιαστικών
Η δημιουργία ομάδων λέξεων, με ενιαίο νόημα, μέσα στην πρόταση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό της τουρκικής γλώσσας και ονομάζεται tamlama (προσδιορισμός). Με τον προσδιορισμό λοιπόν δημιουργούμε σύνολα λέξεων μου συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Υπάρχουν διάφορα είδη tamlama: Belirtili ad tamlaması – Οριστικός προσδιορισμός ουσιαστικών Εδώ η πρώτη λέξη (κτήτορας) λέγεται tamlayan. Ο κτήτορας είναι συγκεκριμένος και …
Το επίθημα -it/-ıt/-üt/-ut
Το επίθημα –it/-ıt/-üt/-ut δημιουργεί ουσιαστικά από τη ρίζα ρημάτων, επιθέτων και άλλων ουσιαστικών. Το φωνήεν του επιθήματος δεν χρησιμοποιείται όταν η αρχική λέξη λήγει σε φωνήεν, αλλιώς ακολουθεί τον κανόνα της αρμονίας των επιθημάτων: Ρήματα: anmak (μνημονεύω)- anıt (μνημείο) yapmak(κατασκευάζω) – yapıt (δημιούργημα) taşımak (μεταφέρω) – taşıt (όχημα) geçmek (περνώ) – geçit (πέρασμα) kesmek (τέμνω) – …
Το επίθημα -gi/-gı/-gü/-gu
Το επίθημα –gi/-gı/-gü/-gu προστίθεται σε ρίζες ρημάτων για να σχηματίσει ουσιαστικά. Το φωνήεν του επιθήματος καθορίζεται από την αρμονία του επιθήματος: sevmek (αγαπώ) – sevgi (αγάπη) bilmek (ξέρω) – bilgi (γνώση) salmak (εκκρίνω)- salgı (έκκριμα) saymak (σέβομαι) – saygı (σεβασμός) dönmek (περιστρέφομαι) – döngü (περιστροφή) örmek (πλέκω) – örgü (πλέξιμο) bulmak (βρίσκω) – bulgu (εύρημα) …
Τα επιθήματα -ce/-ca/-çe/-ça
Τα επιθήματα –ce/-ca/-çe/-ça σχηματίζουν διάφορες λέξεις. Άν η αρχική λέξη λήγει σε ένα από τα άφωνα σύμφωνα, το –c του επιθήματος μετατρέπεται σε –ç. Το φωνήεν του επιθήματος e ή a καθορίζεται από τον κανόνα της αρμονίας των φωνηέντων, βάσει του τελευταίου φωνήεντος της λέξης. Οι χρήσεις του επιθήματος είναι: Με κύρια ονόματα σχηματίζουν ονόματα …
Το επίθημα -baz
Το επίθημα –baz, προέρχεται από τα πέρσικα (bāz باز) και έχει την έννοια «αυτός που παίζει». Παραδείγματα: cambaz (can ψυχή, ζωή), ακροβάτης (αυτός που παίζει με τη ζωή του) çenebaz (çene σαγόνι), πολύλογος (αυτός που παίζει το σαγόνι του) düzenbaz (düzen τάξη, διάταξη, διαρρύθμιση), κατεργάρης (αυτός που παίζει την τάξη) hilebaz (hile εξαπάτηση), απατεώνας sihirbaz …
Το επίθημα -gil
Το επίθημα –gil δηλώνει ενδιαφέρον και κατασκευάζει ουσιαστικά από πρόσωπα, συγγενείς και τίτλους, δημιουργώντας οικογενειακά ονόματα και ονόματα ομάδων. Στην τρέχουσα τουρκική το επίθημα χρησιμοποιείται κυρίως στον προφορικό λόγο (σε συγκεκριμένες περιοχές της Τουρκίας) και δεν επηρεάζεται από κανέναν κανόνα αρμονίας φωνηέντων, δηλαδή παραμένει πάντοτε ως έχει. Όταν προσκολλάται σε κύρια ονόματα δεν χρησιμοποιούμε την απόστροφο. Παραδείγματα: Ahmet …
Το επίθημα -(i)msi
Το επίθημα -(ı)msı, -(i)msi, -(u)msu, -(ü)msü προσκολλάται σε ουσιαστικά και επίθετα και προσδίδει την έννοια του παρόμοιου ή του υποκοριστικού. Χρησιμοποιείται ευρέως από παλιά, αλλά συναντάται κυρίως σε χρώματα και αισθήσεις. Το φωνήεν του επιθήματος ακολουθεί την αρμονία των φωνηέντων. Το πρώτο φωνήεν του επιθήματος χρησιμοποιείται όταν η λέξη τελειώνει σε σύμφωνο. Παραδείγματα: yeşil (πράσινο) …
Σιντριβάνια και κουραμπιέδες…
Η λέξη σιντριβάνι σημαίνει κατασκευή η οποία αποτελείται από μια τεχνητή λιμνούλα και από ένα υδραυλικό σύστημα που εκτοξεύει δέσμες νερού. Συνήθως χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό στοιχείο σε κοινόχρηστους χώρους, όπως πάρκα, πλατείες κτλ. Στα σύγχρονα τούρκικα έχει κυρίως την έννοια της κρήνης στην αυλή κάποιου τζαμιού. Στην Ελλάδα υπάρχουν διάφορες πλατείες ονομασμένες «πλατεία σιντριβανιού» (Θεσσαλονίκη, …