Το γερούνδιο σε -(y)Ip της τουρκικής
πώς σχηματίζεται
Το γερούνδιο σε -(y)Ip προστίθεται σε ρηματικές βάσεις και ακολουθεί τη φωνηεντική αρμονία. Το -y- προστίθεται όταν η ρηματική βάση λήγει σε φωνήεν.
Παίρνει τη μορφή:
- -(y)ıp όταν το τελευταίο φωνήεν της βάσης είναι ένα από τα {a, ı}.
- -(y)up όταν το τελευταίο φωνήεν της βάσης είναι ένα από τα {o, u}.
- -(y)ip όταν το τελευταίο φωνήεν της βάσης είναι ένα από τα {e, i}.
- -(y)üp όταν το τελευταίο φωνήεν της βάσης είναι ένα από τα {ö, ü}.
τι χρήση έχει
Το γερούνδιο σε -(y)Ip μας βοηθάει να ενώσουμε δύο κύριες προτάσεις ή δύο όμοιες δευτερεύουσες. Με το γερούνδιο αυτό συνδέουμε δύο όμοιους ρηματικούς τύπους που εκφράζουν διαδοχικές ενέργειες και που έχουν το ίδιο υποκείμενο. Με αυτό τον τρόπο παραλείπουμε την επανάληψη όμοιων επιθημάτων, αλλά και συνδέσμων όπως το ve (και) στην κατάφαση ή το ama (αλλά) στην άρνηση.
Παραδείγματα:
Ali odaya girip koltuğa oturdu = Ali odaya girdi ve koltuğa oturdu (Ο Αλή μπήκε στο δωμάτιο και έκατσε στην πολυθρόνα)
Ali'nin odaya girip koltuğa oturduğunu gördüm (Είδα ότι ο Αλή μπήκε στο δωμάτιο και έκατσε στην πολυθρόνα)
Eve gidip Ali'yi gördüm = Eve gittim ve Ali'yi gördüm (Πήγα στο σπίτι και είδα τον Αλή)
Eve gidip Ali'yi görmek istiyorum (Θέλω να πάω στο σπίτι και να δω τον Αλή)
Çiçekleri çalmayın. Kameralardan görüp tespit ediyoruz (Μην κλέβετε λουλούδια. Σας βλέπουμε από την κάμερα και σας εντοπίζουμε)
Aşağıdaki kare kodu telefonunuzun kamerasıyla okutup yanında bulunan kodu girerek ankete katılabilirsiniz (Μπορείτε να συμμετάσχετε στην έρευνα σκανάροντας τον παρακάτω κωδικό QR με την κάμερα του τηλεφώνου σας και πληκτρολογώντας τον κωδικό που είναι δίπλα του)
μια ιδιάζουσα χρήση
Με το γερούνδιο σε -(y)Ip σχηματίζονται οι πλάγιες ερωτήσεις ολικής άγνοιας, με επανάληψη του ίδιου ρήματος, βάζοντας το δεύτερο στην άρνηση.
Παραδείγματα:
Hasan Ali'yi görüp görmediğimizi sordu (Ο Χασάν ρώτησε αν είδαμε τον Αλή)
Hasan Ali'yi görüp görmeyeceğimizi sordu (Ο Χασάν ρώτησε αν θα δούμε τον Αλή)