Η έννοια του χρόνου

πότε;

Για να ρωτήσουμε «πότε», λέμε ne zaman:

Ne zaman geleceksin? Pazar günü geleceğim (Πότε θα έρθεις; Θα έρθω την Κυριακή)
Ali ne zaman konuştu? Dün konuştu (Πότε μίλησε ο Αλή; Χθες μίλησε)
Ne zaman buluşacağız? Yarın (Πότε θα βρεθούμε; Αύριο)
Sınav ne zamandı? Geçen haftaydı (Πότε ήταν το διαγώνισμα; Την περασμένη εβδομάδα)
Sınav ne zaman olacak? Önümüzdeki hafta olacak (Πότε θα είναι το διαγώνισμα; Την επόμενη εβδομάδα θα είναι)

από πότε (μέχρι τώρα);

Για να ρωτήσουμε «από πότε» συμβαίνει κατί, λέμε ne zamandan beri:

Ne zamandan beri buradasın? Dünden beri buradayım (Από πότε είσαι εδώ; Είμαι εδώ από χθες)
Haberi ne zamandan beri biliyorsun? Geçen aydan beri (Από πότε ξέρεις τα νέα; Από τον περασμένο μήνα)
Ne zamandan beri tatlı yemiyorsun? Salı gününden beri yemiyorum (Από πότε δεν τρως γλυκά; Από την Τρίτη δεν τρώω)
Ne zamandan beri onunla konuşmuyorsun? Ona kızdığımdan beri (Από πότε δεν του μιλάς; Από τότε που θύμωσα μαζί του)

➡️ Με τη δομή αυτή ρωτάμε το χρονικό σημείο έναρξης.

εδώ και πόσο καιρό/πόση ώρα;

Για να ρωτήσουμε «εδώ και πόσο καιρό/πόση ώρα» συμβαίνει κατί, λέμε ne zamandır:

Ne zamandır buradasın? İki gündür buradayım (Εδώ και πόσο καιρί είσαι εδώ; Εδώ και δύο μέρες είμαι εδώ)
Müşteri ne zamandır bekliyor? Üç saattir bekliyor (Εδώ και πόση ώρα περιμένη ο πελάτης; Περιμένει εδώ και τρεις ώρες)
Ne zamadır tatlı yemiyorsun? Beş haftadır yemiyorum (Εδώ και πόσο καιρό δεν τρως γλυκά; Εδώ και πέντε εβδομάδες δεν τρώω)

➡️ Με τη δομή αυτή ρωτάμε τη διάρκεια.

μέχρι πότε;

Για να ρωτήσουμε «μέχρι πότε», λέμε ne zamana kadar:

şimdiye kadar (μέχρι τώρα)
bugüne kadar (μέχρι σήμερα)
sonuna kadar (μέχρι τέλους)
yarına kadar (μέχρι αύριο)
Ne zamana kadar kalacaksın? Cumartesi gününe kadar (Μέχρι πότε θα μείνεις; Μέχρι το Σάββατο)
Νe zamana kadar bekledi? Sabaha kadar bekledi (Μέχρι πότε περίμενε; Περίμενε μέχρι το πρωί)
Ne zamana kadar susacaksın? O konuşuncaya kadar (Μέχρι πότε θα σιωπάς; Μέχρι να μιλήσει αυτός/αυτή)

Για να δηλώσουμε ότι κάτι συνέβη/συμβαίνει/θα συμβεί μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα:

Beş dakikaya geliyorum (Έρχομαι σε πέντε λεπτά)
Üç saat içinde işi bitirmelisin (Πρέπει να τελειώσεις τη δουλειά μέσα σε τρεις ώρες)
Duvarı üç saatte boyadı (Έβαψε τον τοίχο σε τρεις ώρες)
Saat ikiden beşe kadar çalıştı (Δούλεψε από τις δύο μέχρι τις πέντε)

συχνότητα (sıklık) / επανάληψη (tekrar)

Τρόποι για να δηλώσουμε τη συχνότητα:

günde bir (defa/kere/kez/sefer) (μια φορά την ημέρα)
iki günde bir / günbegün / günden güne (μέρα παρά μέρα)
sekiz saate bir (κάθε οκτώ ώρες)
her gün (κάθε μέρα)
her sabah (κάθε πρωί)
her cuma günü (κάθε Παρασκευή)
cumaları / cuma günleri (τις Παρασκευές)
haftada iki defa/kere/kez/sefer (δύο φορές την εβδομάδα)
her yarım saat / yarım saatte bir (κάθε μισή ώρα)
her on beş dakika (κάθε τέταρτο)
asla (ποτέ)
arada bir (καμιά φορά, πότε πότε)
çoğu zaman (τις περισσότερες φορές)
her zaman (πάντοτε)
Ne sıklıkta spor yapıyorsun? Vaktim olduğunda (Κάθε πότε αθλείσαι; Όποτε έχω χρόνο)
İlacı her gün alacaksınız (Θα παίρνετε το φάρμακο κάθε μέρα)

Pazar günleri kapalıyız (Τις Κυριακές είμαστε κλειστά)

επίθετα σημερινός, χθεσινός, αυριανός κλπ

Αυτά τα επίθετα σχηματίζονται με το επίθημα -ki:

pazar günkü gazete (η κυριακάτικη εφημερίδα)
bugünkü haber (το σημερινό νέο)
bu haftaki maç (ο αγώνας αυτής της εβδομάδας)
dünkü ders (το χθεσινό μάθημα)
yarınki toplantı (η αυριανή συνάντηση)

πριν (önce)

Sormadan önce düşün (Να σκέφτεσαι πριν να ρωτάς)
Dört gün önce geldim (Ήρθα πριν από τέσσερις μέρες)
Yemek yemeden önce ellerimizi yıkıyoruz (Πλένουμε τα χέρια μας πριν να φάμε)
Benden önce cevap verdi (Απάντησε πριν από μένα)

Öğleden önce / Öğleden sonra (Πριν το μεσημέρι / Μετά το μεσημέρι)

κατά τη διάρκεια (sırasında)

Deprem sırasında asansöre binmeyin (Κατά τη διάρκεια του σεισμού μην χρησιμοποιείτε το ασανσέρ)
Ders sırasında dikkatlice dinleyelim (Ας ακούμε προσεκτικά κατά τη διάρκεια του μαθήματος)

για όσο διάστημα

Deprem sürdüğü sürece asansöre binmeyin (Όσο διαρκεί ο σεισμός μην χρησιμοποιείτε το ασανσέρ)
Ders süresince dikkatlice dinleyelim (Ας ακούμε προσεκτικά καθ' όλη τη διάρκεια του μαθήματος)
Yaz boyunca dondurma yemedim (Όλο το καλοκαίρι δεν έφαγα παγωτό)

μετά (sonra)

Yazdıktan sonra bir daha oku (Αφού γράψεις, διάβασε το άλλη μια φορά)
İşten sonra sinemaya gittik (Πήγαμε στον κινηματογράφο μετά τη δουλειά)
Önümüzdeki aydan sonra tatile çıkacağız (Θα πάμε διακοπές μετά τον επόμενο μήνα)

οι μέρες της εβδομάδας (günler)

Pazartesi (Δευτέρα)
Salı (Τρίτη)
Çarşamba (Τετάρτη)
Perşembe (Πέμπτη)
Cuma (Παρασκευή)
Cumartesi (Σάββατο)
Pazar (Κυριακή)

‼️ Προσοχή: δε βάζουμε πτώση όταν τοποθετούμε γεγονός σε μια συγκεκριμένη μέρα.

Çarşamba günü gelecek (Θα έρθει την Τετάρτη)

οι μήνες (aylar)

Ocak (Ιανουάριος)
Şubat (Φεβρουάριος)
Mart (Μάρτιος)
Nisan (Απρίλιος)
Mayıs (Μάιος)
Haziran (Ιούνιος)
Temmuz (Ιούλιος)
Ağustos (Αύγουστος)
Eylül (Σεπτέμβριος)
Ekim (Οκτώβριος)
Kasım (Νοέμβριος)
Aralık (Δεκέμβριος)

‼️ Προσοχή: βάζουμε τοπική πτώση όταν μιλάμε για γεγονός που γίνεται σε συγκεκριμένο μήνα.

15 Aralık'ta (Στις 15 του Δεκέμβρη)

οι εποχές (mesvimler)

(ilk)bahar (άνοιξη)
yaz (καλοκαίρι)
sonbahar (φθıνόπωρο)
kış (χειμώνας)

Όταν τοποθετούμε γεγονός βάζουμε τοπική πτώση για άνοιξη και φθıνόπωρο.

(ilk)baharda (την άνοιξη)
sonbaharda (το φθıνόπωρο)

‼️ Προσοχή: για καλοκαίρι και χειμώνα έχουμε ειδικά επιθήματα.

yazın (το καλοκαίρι)
kışın (τον χειμώνα)