Η φωνηεντική αρμονία

a, e, ı, i, o, ö, u, ü
Στα τουρκικά υπάρχουν 8 φωνήεντα:
Τα φωνήεντα αυτά χωρίζονται σε 2 ομάδες:
- Την ομάδα του Α: a, ı, o, u. Τα φωνήεντα αυτά ονομάζονται "παχιά" (kalın ünlüler). Στην ομάδα αυτή τα γράμματα (εκτός του a) δεν έχουν τελίτσες.
- Την ομάδα του E: e, i, ö, ü. Τα φωνήεντα αυτά ονομάζονται "λεπτά" (ince ünlüler). Στην ομάδα αυτή τα γράμματα (εκτός του e) έχουν τελίτσες.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι ο διαχωρισμός αυτός είναι η βάση όλης της γραμματικής, για τον απλό λόγο ότι είτε για να σχηματίσουμε μια λέξη από μια άλλη είτε για να της προσδώσουμε το συντακτικό της ρόλο χρησιμοποιούμε επιθήματα.
Οι γνήσιες τούρκικες λέξεις τείνουν να έχουν φωνήεντα είτε από την μια ομάδα, είτε από την άλλη και σχεδόν ποτέ και απ’ τις δύο (με εξαίρεση τα ρήματα, τις σύνθετες λέξεις και τις ξένες λέξεις). Παραδείγματα: λέξεις όπως barış, çörek, bayrak, değil, tütün κλπ ακολουθούν τον κανόνα της φωνηεντικής αρμονίας. Αυτές είναι λέξεις τουρκικής προέλευσης. Λέξεις όπως ateş, cila, kahve, elmas, kehribar κλπ δεν ακολουθούν τη φωνηεντική αρμονία και είναι λέξεις με ξένη προέλευση.
Φυσικά υπάρχουν και λέξεις που ενώ ακολουθούν τον κανόνα της φωνηεντικής αρμονίας είναι ξένης προέλευσης. Για παράδειγμα: kiler, bahar, sınır, tövbe, sumak κλπ. Υπάρχουν τέλος και λέξεις με τούρκικη προέλευση που δεν ακολουθούν τον κανόνα, όπως anne, elma, kardeş, hangi...
Σημειώνουμε τέλος ότι το πιο σημαντικό φωνήεν μιας λέξης είναι το τελευταίο της, γιατί αυτό θα καθορίσει τα επιθήματα που θα ακολουθήσουν! Διάβασε εδώ πώς η φωνηεντική αρμονία επηρεάζει τα επιθήματα.