επίθημα

Το επίθημα -gin

Το επίθημα –gın/-gin/-gun/-gün/-kın/-kin/-kun/-kün μπαίνει σε ρίζες (κυρίως μονοσύλλαβων) ρημάτων και είναι μια συχνή κατάληξη ουσιαστικών και επιθέτων. Το –g– του επιθήματος γίνεται –k– όταν η ρίζα τελειώνει σε ένα από τα άφωνα σύμφωνα. Το φωνήεν του επιθήματος καθορίζεται από τον κανόνα αρμονίας του επιθήματος.

Επίθετα:
yorgun – κουρασμένος
üzgün – λυπημένος
düzgün – σωστός, στρωτός
seçkin – εκλεκτός
olgun – ώριμος
uygun – κατάλληλος
girgin – κοινωνικός

Ουσιαστικά:
yangın – πυρκαγιά
baskın – επιδρομή
sürgün – εξορία
soygun – ληστεία

Όταν το ρήμα είναι δισύλλαβο, τότε το επίθημα μπαίνει στην πρώτη συλλαβή της ρίζας:
baygın (bayılmak) – λιπόθυμος
çılgın (çıldırmak) – τρελαμένος
dargın (darılmak) – θυμωμένος


Αξίζει τον κόπο να αντιπαραθέσουμε το επίθημα -(i)k, η οποία έχει παραπλήσια, αλλά όχι ταυτόσημη έννοια. Παρατηρούμε ότι το επίθημα –gin έχει μια πιο εσωτερική, βαθιά σημασία:
kırık – σπασμένος / kırgın – πληγωμένος
tutuk – αμήχανος / tutkun – ερωτευμένος
düşük – πεσμένος / düşkün – λάτρης

Σχολιάστε...