A1, επίθημα

Το επίθημα -li

Η πολύ συχνά χρησιμοποιούμε το επίθημα –li/-/-/-lu έχει διάφορες έννοιες. Το φωνήεν του επιθήματος καθορίζεται από τον κανόνα αρμονίας του επιθήματος. Οι λέξεις με αυτό το επίθημα είναι επίθετα. Το επίθημα αυτό είναι συχνά το αντίθετο της κατάληξης -siz.

1) Σημαίνει «με κάτι», «αυτός που έχει κάτι» ή κάποια ιδιότητα. Οι λέξεις με αυτό το επίθημα είναι επίθετα.
Παραδείγματα:

peynirli – αυτός που έχει τυρί (peynirli makarna – μακαρόνια με τυρί)
yaş adam – ηλικιωμένος άντρας
bahçeli ev – σπίτι με κήπο
akıl – έξυπνος
küf – μουχλιασμένος
kareli gömlek – καρώ πουκάμισο
tuzlu – αλατισμένο

Σημείωση: το επίθημα αυτό δεν χρησιμοποιείται ποτέ μαζί με κτητικά επιθήματα. Σε αυτή την περίπτωση αφαιρούμε την κτητικό επίθημα για να βάλουμε το -li:
limon suyu – χυμός λεμονιού, limon sulu salata – σαλάτα με χυμό λεμονιού
güneş gözlüğü – γυαλιά ηλίου, güneş gözlük adam – ο άντρας με τα γυαλιά ηλίου

2) Σημαίνει «αυτός που είναι από κάπου» ή δηλώνει καταγωγή. Να σημειωθεί ότι σε αυτή την περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε την απόστροφο (που βάζουμε στις πτώσεις) στα κύρια ονόματα.

İzmirli Nadire – η σμυρνιά Ναντιρέ
Giritli Yorgo – ο κρητικός Γιώργος
Avusturya – ο αυστριακός
İstanbullu – αυτός που είναι από την Πόλη ή που μένει εκεί
uzaylı – εξωγήινος, από το διάστημα
Osmanlı – Οθωμανός

3) Έχει την έννοια του οπαδού.
Fenerbahçeli – οπαδός της Φενέρμπαχτσε
Galatasaray – οπαδός της Γαλατά Σαράι

4) Δηλώνει οικογενειακή κατάσταση.
evli – παντρεμένος
nişan – αρραβωνιασμένος


Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε τη λεπτή διαφορά ανάμεσα στις έννοιες:
Türk – Τούρκος (υποδηλώνει εθνική καταγωγή), Türkiyeli –  αυτός που γεννήθηκε ή ζει στην Τουρκία (όχι αναγκαστικά “Τούρκος”)
Alman – Γερμανός, Almanya – όποιος ζει στην Γερμανία

Επίσης βρίσκουμε το επίθημα αυτό και στη μορφή:
nereli? από πού;
bura – ντόπιος, από εδώ
ora – από εκεί

Σχολιάστε...