Η δοτική πτώση

πώς σχηματίζεται
Η δοτική πτώση σχηματίζεται με το επίθημα -(y)A: -(y)a, -(y)e. Το y μπαίνει αν η λέξη λήγει σε φωνήεν. Το φωνήεν του επιθήματος καθορίζεται από τη φωνηεντική αρμονία, βάσει του τελευταίου φωνήεντος της λέξης.
- Αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης είναι ένα από τα {a, ı, o, u}, τότε το επίθημα γίνεται -(y)a.
- Αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης είναι ένα από τα {e, i, ö, ü}, τότε το επίθημα γίνεται -(y)e.
Όταν η λέξη λήγει σε ένα από τα σύμφωνα ç, g, k, p, t, αυτά ενδέχεται να μετατραπούν.
Προσοχή στη γραφή των κυρίων ονομάτων, τα οποία χωρίζονται από απόστροφο.
Παραδείγματα:
okul > okula (προς το σχολείο)
ev > eve (προς το σπίτι)
sokak > sokağa (προς τον δρόμο)
araba > arabaya (προς το αυτοκίνητο)
Fatma > Fatma'ya (προς τη Φατμά)
insan > insana (προς τον άνθρωπο)
dolap > dolaba (προς την ντουλάπα)
sınav > sınava (προς το διαγώνισμα)
kitaplar > kitaplara (προς τα βιβλία).
αν η λέξη έχει κτητικό επίθημα γ΄ προσώπου
Αν θέλουμε να βάλουμε δοτική σε λέξη που έχει κτητικό επίθημα γ΄ προσώπου, πρέπει να προσθέσουμε το ευφωνικό -n- ανάμεσα στο κτητικό επίθημα και το επίθημα της αφαιρετικής.
Παραδείγματα:
sözlüğü > sözlüğüne (προς το λεξικό του/της)
sokağı > sokağına (προς το δρόμο του/της)
arabası > arabasına (προς το αυτοκίνητο του/της)
insanı > insanına (προς τον άνθρωπο του/της)
insanları > insanlarına (προς τον άνθρωπο του/της/τους ή προς τους ανθρώπους του/της/τους).
κάποιες λέξεις χάνουν το τελευταίο τους φωνήεν
Ορισμένες λέξεις ενδέχεται να χάσουν το προτελευταίο τους γράμμα!
Παραδείγματα:
akıl > akla
ağız > ağza
resim > resme
παροιμίες
- Tembele her gün bayram - Για τον τεμπέλη κάθε μέρα είναι γιορτή.
- Bir sürüye, bir çoban - Ένας βοσκός για ένα κοπάδι.
- Hamama giren terler - Όποιος μπει στο χαμάμ, ιδρώνει (όποιος μπει στο χορό, χορεύει)