A1

Απώλεια τελευταίου φωνήεντος

Στα τούρκικα οι λέξεις γενικώς δεν αλλοιώνονται όταν παίρνουν επιθήματα (με ποιο συχνή εξαίρεση τις λέξεις που τελειώνουν σε άφωνα ή σκληρά σύμφωνα).

Υπάρχουν ωστόσο αρκετές λέξεις, οι οποίες χάνουν το τελευταίο τους φωνήεν όταν παίρνουν επιθήματα που ξεκινούν με φωνήεν (π.χ. δοτική, γενική, αιτιατική, κτητικά). Δηλαδή οι λέξεις αυτές χάνουν το προτελευταίο τους γράμμα:

aklın neredeydi? – Που είχες το μυαλό σου; (ιδιωματισμός)
isminizi yazın – Γράψτε το όνομά σας.
burnu büyük – Είναι υπερόπτης (ιδιωματισμός, κατά γράμμα: η μύτη του είναι μεγάλη)
aklıma gelmedi – Δεν το σκέφτηκα (ιδιωματισμός, κατά γράμμα: δεν μου ήρθε στο μυαλό)
karnım ağrıyor – Πονάει η κοιλιά μου.

Ισχύει το ίδιο και όταν δημιουργούνται σύνθετα μονολεκτικά ρήματα από αυτές τις λέξεις:
hazım+etmek -> hazmetmek – χωνεύω
küfür+etmek -> küfretmek – βρίζω
hapis+etmek -> hapsetmek – φυλακίζω

► Κάποιες λέξεις που λήγουν σε σκληρό σύμφωνο ενδέχεται τόσο να αλλάξει το τελικό τους γράμμα, όσο και να χάσουν το τελευταίο τους φωνήεν:
kayıtkaydım η εγγραφή μου
kayıpkaybımız η απώλειά μας

Δεν υπάρχει κανόνας για αυτό το φαινόμενο. Έτσι ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές λέξεις:

  • Κάποια μέρη του σώματος:
    beyin – εγκέφαλος, ağız – στόμα, karın – κοιλιά, burun – μύτη, boyun – λαιμός
  • şehir – πόλη
  • akıl – νόηση/μυαλό
  • isim – όνομα
  • izin – άδεια
  • oğul – γιος
  • resim – εικόνα/ζωγραφιά
  • kayıt – εγγραφή, kaydetmek – εγγράφω
  • keyif – κέφι
  • hazım – πέψη
  • sabır – υπομονή, sabretmek – κάνω υπομονή
  • emir – εντολή, emretmek – διατάζω
  • fikir – ιδέα
  • küfür – βρισιά
  • gönül – καρδιά
  • kayıp – απώλεια, kaybetmek – χάνω
  • seyir – αγνάντεμα, seyretmek – παρακολουθώ
  • hüküm – απόφαση, hükmetmek – εξουσιάζω

parmakΓράψτε ένα ουσιαστικό για να δω αν χάνει το τελευταίο του φωνήεν!


Σχολιάστε...