Şimdiki zamanın hikâyesi (παρατατικός)

Πρώτη δημοσίευση: Τελευταία ενημέρωση: 10/02/2025

πίνακας αλγορίθμου σχηματισμού του Şimdiki zamanın hikâyesi (παρατατικός)

πώς σχηματίζεται

Ο şimdiki zamanın hikâyesi (παρατατικός) σχηματίζεται με το επίθημα -(I)yor-du, το οποίο ακολουθεί τη φωνηεντική αρμονία και μπαίνει μετά τη ρίζα/βάση του ρήματος. Το επίθημα -(I)yor-du είναι συνδυασμός του επιθήματος -(I)yor (για το σχηματισμό δες: şimdiki zaman) με το επίθημα -(y)DI. Στο τέλος μπαίνουν τα επιθήματα προσώπου της ομάδας k.

απαρέμφατοat-makver-mekdur-makçöz-mek
 πετάω κάτιδίνωστέκομαιλύνω
(Ben)atıyordumveriyordumduruyordumçözüyordum
(Sen)atıyordunveriyordunduruyordunçözüyordun
(O)atıyorduveriyorduduruyorduçözüyordu
(Biz)atıyordukveriyordukduruyordukçözüyorduk
(Siz)atıyordunuzveriyordunuzduruyordunuzçözüyordunuz
(Onlar)atıyorlardıveriyorlardıduruyorlardıçözüyorlardı

Αν η ρίζα/βάση του ρήματος λήγει σε φωνήεν αυτό φεύγει από τη ρίζα/βάση και έπειτα προσθέτουμε το επίθημα -(I)yor.

απαρέμφατοkapa-makbekle-mek
 κλείνωπεριμένω
(Ben)kapıyordumbekliyordum
(Sen)kapıyordunbekliyordun
(O)kapıyordubekliyordu
(Biz)kapıyordukbekliyorduk
(Siz)kapıyordunuzbekliyordunuz
(Onlar)kapıyorlardıbekliyorlardı

ειδικές περιπτώσεις

Σε τέσσερα ρήματα, των οποίων η ρίζα λήγει στο σύμφωνο -t, αυτό γίνεται -d. Τα ρήματα αυτά είναι τα εξής:

gitmek > gidiyordum (πήγαινα, έφευγα)
etmek > ediyordum (έκανα  & βοηθητικό)
gütmek > güdüyordum (έβοσκα ζώα)
tatmak > tadıyordum (γευόμουνα)

Ιδιάζουσα περίπτωση αποτελούν τα ρήματα yemek και demek, τα οποία γίνονται yiyordum (έτρωγα) και diyordum (έλεγα) αντίστοιχα.

πώς σχηματίζεται η άρνηση

Η άρνηση σχηματίζεται με την προσθήκη του επιθήματος άρνησης (-ma- ή -me-) στη ρίζα/βάση του ρήματος.

Το ρήμα atmak (at-mak) στην άρνηση γίνεται atmamak (at-ma-mak), οπότε κλίνουμε πλέον το ρήμα με βάση την αρνητική του ρίζα:

απαρέμφατοatmamakvermemekbeklememek
(Ben)atmıyordumvermiyordumbeklemiyordum
(Sen)atmıyordunvermiyordunbeklemiyordun
(O)atmıyorduvermiyordubeklemiyordu
(Biz)atmıyordukvermiyordukbeklemiyorduk
(Siz)atmıyordunuzvermiyordunuzbeklemiyordunuz
(Onlar)atmıyorlardıvermiyorlardıbeklemiyorlardı

πώς σχηματίζεται η ερώτηση

Η ερώτηση σχηματίζεται με το ρήμα στο γ΄ πρόσωπο (στην κατάφαση ή άρνηση) και το ερωτηματικό μόριο mI με τα επιθήματα παρατατικού της έννοιας «είμαι»:

απαρέμφατοgelmek gelmemek 
(Ben)geliyormuydum?gelmiyormuydum?
(Sen)geliyormuydun?gelmiyormuydun?
(O)geliyormuydu?gelmiyormuydu?
(Biz)geliyormuyduk?gelmiyormuyduk?
(Siz)geliyormuydunuz?gelmiyormuydunuz?
(Onlar)geliyorlarmıydı?gelmiyorlarmıydı?

Για τον επίσημο τύπο του παρατατικού δες εδώ.

σημασία

Ο şimdiki zamanın hikâyesi (παρατατικός) εκφράζει κυρίως ενέργεια που διαρκούσε ή επαναλαμβανόταν στο παρελθόν. Εστιάζουμε στην εξέλιξη της ενέργειας.

Dün bütün gün çalışıyordum (Χθες δούλευα όλη μέρα)
Her sene köye gidiyorduk (Κάθε χρόνο πηγαίναμε στο χωριό)
Deprem olduğunda kahvemi içiyordum (Πίνω τον καφέ μου όταν έγινε ο σεισμός)
Rahmetli her sabah kahve içiyordu (Ο μακαρίτης κάθε πρωί έπινε καφέ)