Γραμματική

Τα μέρη της πρότασης

Τα μέρη της πρότασης είναι μια ή περισσότερες λέξεις οι οποίες σχηματίζουν μια οργανωμένη ομάδα λέξεων που έχει ένα νόημα. Τα μέρη αυτά σχηματίζουν προτάσεις, σύμφωνα με τους κανόνες της γλώσσας. Για να σχηματιστεί μια πρόταση χρειάζεται τουλάχιστον ένα ρήμα (fiil, eylem) ή ένα ρηματοειδές (fiilimsi, eylemsi). Στην τουρκική γλώσσα τα μέρη της πρότασης είναι το κατηγόρημα (yüklem), το υποκείμενο (özne) και το συμπλήρωμα (tümleç). Υπάρχουν τρία είδη συμπληρώματος: το αντικείμενο (nesne), το έμμεσο αντικείμενο (dolaylı tümleç) και το επιρρηματικό κατηγορούμενο (zarf tümleci).

Τα κύρια μέρη (ana ögeler) της πρότασης είναι το κατηγόρημα (yüklem) και το υποκείμενο (özne):

  • Το κατηγόρημα είναι το σημαντικότερο μέρος της πρότασης. Δεν υπάρχει πρόταση χωρίς κατηγόρημα.
  • Το υποκείμενο είναι το δεύτερο σημαντικότερο μέρος της πρότασης. Ακόμα και όταν η πρόταση αποτελείται μόνο από το κατηγόρημα, το υποκείμενο υπονοείται από τα επιθήματα του προσώπου.

    Geliyoruz (yüklem)
    Ahmet (özne) geliyor (yüklem)

Τα συμπληρωματικά μέρη της πρότασης είναι το αντικείμενο (nesne ή düz tümleç), το έμμεσο αντικείμενο (dolaylı tümleç) και το επιρρηματικό συμπλήρωμα (zarf tümleci ή edat tümleci):

  • Το αντικείμενο είναι αυτό που είναι ο αποδέκτης της ενέργειας του κατηγορήματος. Εάν το αντικείμενο είναι αόριστο (belirtisiz nesne), τότε βάζουμε ονομαστική πτώση. Αν είναι προσδιορισμένο (belirtili nesne) τότε βάζουμε αιτιατική.
    O (özne) kitap (belirtisiz nesne) okur (yüklem)
    Ayşe (özne) armut (belirtisiz nesne) sevmez (yüklem)
    Çantayı (belirtili nesne) aldım
    Bu adamı (belirtili nesne) görmedim

     

  • Το έμμεσο αντικείμενο συμπληρώνει το κατηγόρημα ως προς τον τόπο ή την κατεύθυνση και μπαίνει συνήθως σε μια από τις τρεις πτώσεις: δοτική, τοπική ή αφαιρετική. Απαντά στις ερωτήσεις nereye (προς πού), nerede (πού), nereden (από πού), kime (προς ποιόν), kimde (σε ποιόν), kimden (από ποιόν), neye (προς τι), nede (σε τι) και neden (από τι).
    İzmir’e (dolaylı tümleç) gitti
    Mektbunu ona (dolaylı tümleç) vereceğim

     

  • Το επιρρηματικό συμπλήρωμα συμπληρώνει το κατηγόρημα, απαντώντας στις ερωτήσεις ne zaman (πότε), neden (γιατί), nasıl (πώς), ne kadar (πόσο) και ne vasıtasıyla (με τι).
    Ablam dün geldi – ne zaman

    Çarşıya yürüyerek gidecek – nasıl
    Uçakla döndü – neyle

Σχολιάστε...