Γραμματική

Ρήματα ταχύτητας (tezlik fiili)

Στα τούρκικα μπορούμε να μετατρέψουμε τα ρήματα σε «ρήματα ταχύτητας», προσθέτοντας στη ρίζα τους το επίθημα -(y)ıvermek/-(y)ivermek/-(y)uvermek/-(y)üvermek/. Εννοιολογικά προσθέτουμε στη σημασία του ρήματος τη διάσταση του «βιαστικού», «γρήγορου», «ανυπομονησίας» και «αμεσότητας».

Το ευφωνικό γράμμα –y– μπαίνει εφόσον η ρίζα του ρήματος λήγει σε φωνήεν. Το φωνήεν ı, i, u ή ü καθορίζεται από τον κανόνα της αρμονίας των φωνηέντων στα επιθήματα.

Η αρνητική συλλαβή –ma-/-me– μπαίνει αμέσως μετά τη ρίζα και έπειτα ακολουθεί το επίθημα –yıvermek/-yivermek: almayıvermek, etmeyivermek… Εδώ τονίζουμε πάντοτε τη συλλαβή που βρίσκεται πριν από την αρνητική συλλαβή (imzalamayıvermek, beklemeyivermek).

Παραδείγματα:
yapıvermek, κάνω κάτι γρήγορα/άμεσα
okuyuvermek, διαβάζω κάτι γρήγορα/άμεσα
yemeğimi yiyiverdim, έφαγα γρήγορα το φαγητό μου
eve gitmeyiversin, να μην πάει (τώρα/άμεσα) στο σπίτι
elindekini veriver, δώσε (μου) τάκα τάκα αυτό που κρατάς στο χέρι σου
beğenmediysen, yemeyiver, αν δεν σου άρεσε μην το φας (τώρα)

Σχολιάστε...