Ο υποθετικός λόγος στα τούρκικα θεωρείται έγκλιση, της οποίας τα επιθέματα μοιάζουν, αλλά δεν πρέπει να συγχέονται, με αυτά της ευκτικής-υποθετικής (η μόνη τους διαφορά είναι στο γ’ πρόσωπο του πληθυντικού). Τα επιθέματα αυτά είναι τα:

–(y)sem/-sam, –(y)sen/-san, –(y)se/-sa, –(y)sek/-sak, –(y)seniz/-sanız, –lerse/-larsa,

τα οποία μπαίνουν μετά τη ρίζα του ρήματος. Το ευφωνικό γράμμα –y– μπαίνει όταν η λέξη/ρήμα λήγει σε φωνήεν. Τα επιθέματα αυτά (σε αντίθεση με την ευκτική-υποθετική έγκλιση) δεν τονίζονται στον προφορικό λόγο και τοποθετούνται μετά το γ΄πρόσωπο του ενικού των απλών χρόνων.

Σε συνδυασμό με το ενεστώτα, δηλώνει υπόθεση για το παρόν. Έτσι geliyorsa σημαίνει αν έρχεται τώρα ακριβώς που μιλάμε.

geliyorsam	αν έρχομαι	gelmiyorsam	αν δεν έρχομαι
geliyorsan	αν έρχεσαι	gelmiyorsan	αν δεν έρχεσαι
geliyorsa	αν έρχεται	gelmiyorsa	αν δεν έρχεται
geliyorsak	αν ερχόμαστε	gelmiyorsak	αν δεν ερχόμαστε
geliyorsanız	αν ερχόσαστε	gelmiyorsanız	αν δεν ερχόσαστε
geliyorlarsa	αν έρχονται	gelmiyorlarsa	αν δεν έρχονται

Σε συνδυασμό με τον αόριστο, δηλώνει υπόθεση για το παρελθόν. Έτσι geldiyse σημαίνει αν έχει έρθει ή αν ήρθε.

geldiysem	αν έχω έρθει	gelmediysem	αν δεν έχω έρθει
geldiysen	αν έχεις έρθει	gelmediysen	αν δεν έχεις έρθει
geldiyse	αν έχει έρθει	gelmediyse	αν δεν έχει έρθει
geldiysek	αν έχουμε έρθει	gelmediysek	αν δεν έχουμε έρθει
geldiyseniz	αν έχετε έρθει	gelmediyseniz	αν δεν έχετε έρθει
geldilerse	αν έχουν έρθει	gelmedilerse	αν δεν έχουν έρθει

Σε συνδυασμό με τον μέλλοντα, δηλώνει υπόθεση για το (όχι άμεσο) μέλλον. Έτσι gelecekse σημαίνει αν (θα) έρθει ή αν πρόκειται να έρθει ή αν είναι να έρθει.

geleceksem	αν θα έρθω	gelmeyeceksem	αν δε θα έρθω
geleceksen	αν θα έρθεις	gelmeyeceksen	αν δε θα έρθεις
gelecekse	αν θα έρθει	gelmeyecekse	αν δε θα έρθει
geleceksek	αν θα έρθουμε	gelmeyeceksek	αν δε θα έρθουμε
gelecekseniz	αν θα έρθετε	gelmeyecekseniz	αν δε θα έρθετε
geleceklerse	αν θα έρθουν	gelmeyeceklerse	αν δε θα έρθουν

Σε συνδυασμό με τον geniş zaman, δηλώνει υπόθεση για το άμεσο μέλλον. Έτσι gelirse σημαίνει αν έρθει (άμεσα).

gelirsem	αν έρθω	gelmezsem	αν δεν έρθω
gelirsen	αν έρθεις	gelmezsen	αν δεν έρθεις
gelirse	αν έρθει	gelmezse	αν δεν έρθει
gelirsek	αν έρθουμε	gelmezsek	αν δεν έρθουμε
gelirseniz	αν έρθετε	gelmezseniz	αν δεν έρθετε
gelirlerse	αν έρθουν	gelmezlerse	αν δεν έρθουν

Σε συνδυασμό με τον απροσδιόριστο αόριστο, δηλώνει υπόθεση για το παρελθόν. Έτσι το gelmişse είναι ταυτόσημο με το geldiyse και σημαίνει αν έχει έρθει.

gelmişsem	αν έχω έρθει	gelmemişsem	αν δεν έχω έρθει
gelmişsen	αν έχεις έρθει	gelmemişsen	αν δεν έχεις έρθει
gelmişse	αν έχει έρθει	gelmemişse	αν δεν έχει έρθει
gelmişsek	αν έχουμε έρθει	gelmemişsek	αν δεν έχουμε έρθει
gelmişseniz	αν έχετε έρθει	gelmemişseniz	αν δεν έχετε έρθει
gelmişlerse	αν έχουν έρθει	gelmemişlerse	αν δεν έχουν έρθει

Ειδική περίπτωση είναι ο συνδυασμός των παραπάνω με τις ερωτηματικές αντωνυμίες.
ne yapacaksan yap = κάνε ό,τι είναι να κάνεις
ne istersen ye = φάε ό,τι θέλεις
ne alırsan = ό,τι κι αν πάρεις
ne zaman istersen = όποτε θέλεις
kimi görürsem = όποιον κι αν δω
nereye gidersek = όπου κι αν πάμε
ne kadar içerse = όσο κι αν πιει

 

---

Η υπόθεση μπορεί να συνδυαστεί με την έγκλιση της αναγκαιότητας. Για το παρόν/άμεσο μέλλον έχουμε:

gelmeliysem	αν πρέπει να έρθω	gelmemeliysem	αν δεν πρέπει να έρθω
gelmeliysen	αν πρέπει να έρθεις	gelmemeliysen	αν δεν πρέπει να έρθεις
gelmeliyse	αν πρέπει να έρθει	gelmemeliyse	αν δεν πρέπει να έρθει
gelmeliysek	αν πρέπει να έρθουμε	gelmemeliysek	αν δεν πρέπει να έρθουμε
gelmeliyseniz	αν πρέπει να έρθετε	gelmemeliyseniz	αν δεν πρέπει να έρθετε
gelmelilerse	αν πρέπει να έρθουν	gelmemelilerse	αν δεν πρέπει να έρθουν

Εννοείται ότι gelmeliyse = gelmesi gerek(ir)se = gelmesi lazımsa. Για όλους τους υπόλοιπους χρόνους χρησιμοποιούμε το gerek. Έτσι:

gelmesi gerekiyorsa	αν πρέπει να έρθει τώρα
gelmesi gerekirse	αν πρέπει να έρθει
gelmesi gerekecekse	αν θα χρειαστεί να έρθει
gelmesi gerektiyse	αν χρειάστηκε να έρθει
gelmesi gerekmişse	αν χρειάστηκε να έρθει
gelmesi gerekse	αν πρέπει να έρθει

Στην άρνηση έχουμε 2 τύπους:

gelmemesi gerekiyorsa	αν πρέπει (τώρα) να μην έρθει	gelmesi gerekmiyorsa	αν δεν πρέπει να έρθει
gelmemesi gerekirse	αν πρέπει να μην έρθει	gelmesi gerekmezse	αν δεν πρέπει να έρθει
gelmemesi gerekecekse	αν θα χρειαστεί να μην έρθει	gelmesi gerekmeyecekse	αν δε θα χρειαστεί να έρθει
gelmemesi gerektiyse	αν χρειάστηκε να μην έρθει	gelmesi gerekmediyse	αν δεν χρειάστηκε να έρθει
gelmemesi gerekmişse	αν χρειάστηκε να μην έρθει	gelmesi gerekmemişse	αν δεν χρειάστηκε να έρθει

Επίσης η υπόθεση μπορεί να συνδυαστεί με το μπορώ, σε όλους τους χρόνους:

gelebiliyorsa	αν μπορεί να έρθει (τώρα)	gelemiyorsa	αν δεν μπορεί να έρθει
gelebilirse	αν μπορεί να έρθει	gelemezse	αν δεν μπορεί να έρθει
gelebilecekse	αν μπορέσει να έρθει	gelemeyecekse	αν δεν μπορέσει να έρθει
gelebildiyse	αν μπόρεσε να έρθει	gelemediyse	αν δεν μπόρεσε να έρθει
gelebilmişse	αν μπόρεσε να έρθει	gelememişse	αν δεν μπόρεσε να έρθει

---

Τα επιθέματα της υπόθεσης σε ουσιαστικά, επίθετα δηλώσουν το είμαι στο παρόν:

uyanıksam	αν είμαι ξύπνιος
uyanıksan	αν είσαι ξύπνιος
uyanıksa	αν είναι ξύπνιος
uyanıksak	αν είμαστε ξύπνιοι
uyanıksanız	αν είσαστε ξύπνιοι
uyanıklarsa	αν είναι ξύπνιοι

---

Τα επιθέματα της υπόθεσης μπορεί να συνδυαστούν με ουσιαστικά ή επίθετα με κτητικές επιθήματα και τα var/yok για να δηλώσουν το έχω στο παρόν:

evim varsa	αν έχω σπίτι	evim yoksa	αν δεν έχω σπίτι
evin varsa	αν έχεις σπίτι	evin yoksa	αν δεν έχεις σπίτι
evi varsa	αν έχει σπίτι	evi yoksa	αν δεν έχει σπίτι
evimiz varsa	αν έχουμε σπίτι	evimiz yoksa	αν δεν έχουμε σπίτι
eviniz varsa	αν έχετε σπίτι	eviniz yoksa	αν δεν έχετε σπίτι
evleri varsa	αν έχουν σπίτι	evleri yoksa	αν δεν έχουν σπίτι

Για το έχω στους υπόλοιπους χρόνους χρησιμοποιούμε το olmak αντί για τα var ή yok:

evim olursa	αν αποκτήσω σπίτι	evim olmazsa	αν δεν αποκτήσω σπίτι
evim olacaksa	αν θα αποκτήσω σπίτι	evim olmayacaksa	αν δε θα αποκτήσω σπίτι
evim olduysa	αν είχα σπίτι	evim olmadıysa	αν δεν είχα σπίτι
evim olmuşsa	αν είχα σπίτι	evim olmamışsa	αν δεν είχα σπίτι